Natural Talent vs Proficiency **ΑΡΧΕΙΟ**
Posted: Wed Jun 16, 2010 11:08 pm
To παρόν είναι από το Ηλεκτρονικό Αρχείο του Forum Μηχανολόγων & Ναυπηγών.
originally posted by eny at Mon Apr 21, 2008 10:04 pm
Να ένα ενδιαφέρον ζήτημα, τροφή για σκέψη: Φυσικό ταλέντο εναντίον πεπαιδευμένης μεθόδευσης.
Έχει συμβεί ποτέ σε κάποιον από σας να πασχίζει να κάνει κάτι και να βλέπει δίπλα του κάποιον που καταβάλλει ούτε τη μισή προσπάθεια να πετυχαίνει το διπλό αποτέλεσμα; Φαντάζομαι πως ναι. Σε μεγάλο ή μικρό βαθμό, το φαινόμενο αυτό αποτελεί κοινό βίωμα όλης της ανθρωπότητας. Πως το κάνει, όμως, ο άλλος αυτό; Είναι αυτό που λέμε ταλέντο.
Κάθε τι που απαιτεί δεξιοτεχνία, είτε αφορά στο κυνήγι του πρωτόγονου ανθρώπου, είτε στο σχεδιασμό διαστημοπλοίων, καταναλώνει φαιά ουσία. Φαιά ουσία την οποία μαθαίνουμε μεθοδικά από την παιδική μας ηλικία να κατανέμουμε και να αξιοποιούμε στις διάφορες δραστηριότητες της ζωής μας. Μαθαίνουμε να παίζουμε παιχνίδια, να ζωγραφίζουμε, να κάνουμε μαθηματικούς υπολογισμούς, να αθλούμαστε και να συνδιαλεγόμαστε με τους υπόλοιπους ανθρώπους. Αυτή η μεθόδευση της γνώσης αποτελεί την γνωστή σε όλους μας εκπαίδευση.
Τι είναι, επομένως, η εκπαίδευση; Είναι αυτή η διαδικασία κατά την οποία μαθαίνουμε να αναπαράγουμε πράξεις που κάποιος άλλος είχε σκεφτεί πρώτος πως γίνονται. Ο Πυθαγόρας εφηύρε την προπαίδεια, για να διδάξει στους μαθητές του την μέθοδο του πολλαπλασιασμού. Ο Froyd εφηύρε μεθόδους ψυχανάλυσης, ώστε εκατοντάδες επιστήμονες μετά από αυτόν να μπορέσουν να αναπαράγουν τα αποτελέσματα που αυτός επέτυχε πάνω στους ασθενείς του. Χιλιάδες δόκιμοι στρατιωτικών σχολών μαθαίνουν να σκέφτονται και να δρουν με στρατηγικό τρόπο. Αυτή η μεθόδευση της γνώσης της ανθρωπότητας εμφυτεύεται στα κεφάλια μας με τη διαδικασία της εκπαίδευσης, ώστε μαθαίνοντάς την να μπορούμε να λειτουργούμε με τρόπο τέτοιο που να επιτυγχάνουμε επιδιωκόμενα αποτελέσματα.
Το κεφάλι, όμως, ορισμένων ανθρώπων τυχαίνει σε κάποια πράγματα να μην χρειάζεται ξεκλείδωμα. Τυχαίνει να λειτουργεί από μόνο του προς την κατεύθυνση στην οποία θέλει ο εκπαιδευτής να το καθοδηγήσει, κινούμενο σε υποσυνείδητα μοτίβα σκέψης και συμπεριφοράς που επιτυγχάνουν τα ίδια ή και ακόμη καλύτερα από τα επιδιωκόμενα αποτελέσματα. Ο Μέγας Αλέξανδρος ή ο Επαμεινώνδας ήταν αυτοδίδακτοι στη στρατηγική. Ο Mikoyan, ο ρώσος αεροναυπηγός των γνωστών σε όλους μας αεροσκαφών MiG που σχεδίασε μερικά από τα μεγαλύτερα θαύματα της σύγχρονης αεροδιαστημικής ήταν απόφοιτος δημοτικού και μερικοί απ τους μεγαλύτερους καλλιτέχνες του κόσμου, όπως ο Michelangelo και ο Van Gogh δημιουργούσαν την τέχνη όπως ξεπήδαγε από μέσα τους, αδιαφορώντας για τους κανόνες της μεθοδευμένης ζωγραφικής.
Αυτοί οι άνθρωποι χαρακτηρίστηκαν ως φυσικά ταλέντα.
Τι είναι, όμως, πιο ισχυρό;
Ο Μέγας Αλέξανδρος κατά την προέλαση της ελληνικής στρατιάς στην Ανατολή, δέχτηκε την εξής πρόταση από τον Πέρση Βασιλιά. Να παντρευτεί την κόρη του Δαρείου και να κρατήσει τα κεκτημένα εδάφη με αντάλλαγμα να σταματήσει την προέλασή του προς την Περσέπολη. Κατά τη συζητηση της πρότασης αυτής ενώπιον του επιτελείου, ο Παρμενίων είπε στον νεαρό στρατηλάτη: "Εάν ήμουν Αλέξανδρος θα δεχόμουν". Ο Παρμενίων ήταν ο γηραιότερος εκ των στρατηγών του Αλεξάνδρου και, υποτιθέμενος, μέντορας και σύμβουλός του σε θέματα στρατηγικής. Η αποδοχή της εκεγχειρίας στην συγκεκριμένη περίπτωση θα αποτελούσε βάσει όλων των εγχειριδίων στρατηγικής μέχρι και σήμερα τη μόνη σωστή λύση, αφού στην αντίθετη περίπτωση ο επιτιθέμενος θα ενέπιπτε στο λεγόμενο στη στρατηγική ορολογία σφάλμα της "υπερεξάπλωσης", του ανοίγματος δηλαδή ενός μετώπου που δεν θα μπορούσε με τις υπάρχουσες δυνάμεις να κρατήσει. Ο Αλέξανδρος, όμως, ήταν επικάς και true metal και διαψεύδοντας κάθε εγχειρίδιο στρατηγικής και κάθε ώριμο στρατηγικό νου απάντησε: "Και εγώ εάν ήμουν Παρμενίων θα δεχόμουν" και απέρριψε την πρόταση. Και έπειτα αντίθετα προς κάθε στρατηγική μέθοδο συνέτριψε την περσική αυτοκρατορία.
Τα φυσικά ταλέντα κινούνται σε αόρατα για τους άλλους μοτίβα σκέψης. Στο μυαλό τους τα πιθανά μονοπάτια είναι απλά ορατά. Εκεί που οι επαγγελματίες παίρνουν στα τυφλά αποφάσεις βάσει μιας στοχαστικώς εγκεκριμένης μεθόδου/διαδικασίας, αυτοί απλά βλέπουν τις πιθανές λύσεις να ξεδιπλώνονται ξεκάθαρα μπροστά στα μάτια τους. Σκεφτείτε τον άνθρωπο που επινόησε τον πολλαπλασιασμό. Μέχρι τότε οι άνθρωποι μετράγανε με αλλεπάλληλες προσθέσεις, ενώ αυτός "είδε" μέσα στο κεφάλι του τον πολλαπλασιασμό. Έπειτα ο Πυθαγόρας δημιούργησε την μέθοδο που επέτρεπε στον κάθε μαλάκα να πολλαπλασιάζει γινόμενα σαν να ήταν φυσικό ταλέντο.
Τα φυσικά ταλέντα είναι, λοιπόν, οι αδιαμφισβήτητοι κυρίαρχοι του παιχνιδιού; Καλή ερώτηση. Κατά τη γνώμη μου ένα ταλέντο είναι έτη φωτός μπροστά από έναν επαγγελματία. Απ την άλλη, όμως, παρουσιάζεται ένα ενδιαφέρον φαινόμενο: τα φυσικά ταλέντα τείνουν να στασιμοποιούνται εκεί που είναι τα φυσικά τους όρια. Ο άνθρωπος που βλέπει τείνει να δημιουργεί ανασφάλειες για τις μή-φωτισμένες περιοχές και να περιχαρακώνεται μέχρι εκεί που φτάνει η όρασή του. Τα φυσικά ταλέντα σπανίως καλλιεργούνται και αυτό γιατί για να αποδεχτούν την πεπαιδευμένη μεθόδευση θα πρέπει πρώτα να απαρνηθούν το ίδιο τους το ταλέντο και να στριμώξουν τον εαυτό τους στα ασφυκτικά όρια της μεθόδου των ατάλαντων συναδέλφων τους. Επομένως η όποια βελτίωσή τους, γίνεται σε πλαίσια αυτο-βελτίωσης. Η αυτοβελτίωση, όμως, προκύπτει ως αποτέλεσμα σύγκρισης με κάτι καλύτερο και ενώ σε κάποια πεδία, όπως πχ στην γλυπτική ο καλλιτέχνης θα συγκριθεί με το απόλυτα τέλειο, τη Φύση, σε κάποιους άλλους τομείς που αφορούν στην ανθρώπινη αλληλεπίδραση, όπως η στρατηγική ή η πάλη, η διαδικασία της αυτοβελτίωσης είναι πιθανό να μην ενεργοποιηθεί ποτέ.
Ο επαγγελματίας, απ την άλλη, τείνει να μαθαίνει και να βελτιώνεται συνέχεια. Βασιζόμενος στην μεθόδευση της συμπεριφοράς ή της τέχνης που προσπαθεί να κατακτήσει προσπαθεί και βελτιώνεται και κατακτά νέα εδάφη και όπως σε έναν αγώνα λαγού-χελώνας, αργά αλλά σταθερά, θα καταφέρει σε βάθος χρόνου να ξεπεράσει αυτόν που η Φύση προίκισε με το διορατικό χάρισμα.
Τι λέτε;
originally posted by eny at Mon Apr 21, 2008 10:04 pm
Να ένα ενδιαφέρον ζήτημα, τροφή για σκέψη: Φυσικό ταλέντο εναντίον πεπαιδευμένης μεθόδευσης.
Έχει συμβεί ποτέ σε κάποιον από σας να πασχίζει να κάνει κάτι και να βλέπει δίπλα του κάποιον που καταβάλλει ούτε τη μισή προσπάθεια να πετυχαίνει το διπλό αποτέλεσμα; Φαντάζομαι πως ναι. Σε μεγάλο ή μικρό βαθμό, το φαινόμενο αυτό αποτελεί κοινό βίωμα όλης της ανθρωπότητας. Πως το κάνει, όμως, ο άλλος αυτό; Είναι αυτό που λέμε ταλέντο.
Κάθε τι που απαιτεί δεξιοτεχνία, είτε αφορά στο κυνήγι του πρωτόγονου ανθρώπου, είτε στο σχεδιασμό διαστημοπλοίων, καταναλώνει φαιά ουσία. Φαιά ουσία την οποία μαθαίνουμε μεθοδικά από την παιδική μας ηλικία να κατανέμουμε και να αξιοποιούμε στις διάφορες δραστηριότητες της ζωής μας. Μαθαίνουμε να παίζουμε παιχνίδια, να ζωγραφίζουμε, να κάνουμε μαθηματικούς υπολογισμούς, να αθλούμαστε και να συνδιαλεγόμαστε με τους υπόλοιπους ανθρώπους. Αυτή η μεθόδευση της γνώσης αποτελεί την γνωστή σε όλους μας εκπαίδευση.
Τι είναι, επομένως, η εκπαίδευση; Είναι αυτή η διαδικασία κατά την οποία μαθαίνουμε να αναπαράγουμε πράξεις που κάποιος άλλος είχε σκεφτεί πρώτος πως γίνονται. Ο Πυθαγόρας εφηύρε την προπαίδεια, για να διδάξει στους μαθητές του την μέθοδο του πολλαπλασιασμού. Ο Froyd εφηύρε μεθόδους ψυχανάλυσης, ώστε εκατοντάδες επιστήμονες μετά από αυτόν να μπορέσουν να αναπαράγουν τα αποτελέσματα που αυτός επέτυχε πάνω στους ασθενείς του. Χιλιάδες δόκιμοι στρατιωτικών σχολών μαθαίνουν να σκέφτονται και να δρουν με στρατηγικό τρόπο. Αυτή η μεθόδευση της γνώσης της ανθρωπότητας εμφυτεύεται στα κεφάλια μας με τη διαδικασία της εκπαίδευσης, ώστε μαθαίνοντάς την να μπορούμε να λειτουργούμε με τρόπο τέτοιο που να επιτυγχάνουμε επιδιωκόμενα αποτελέσματα.
Το κεφάλι, όμως, ορισμένων ανθρώπων τυχαίνει σε κάποια πράγματα να μην χρειάζεται ξεκλείδωμα. Τυχαίνει να λειτουργεί από μόνο του προς την κατεύθυνση στην οποία θέλει ο εκπαιδευτής να το καθοδηγήσει, κινούμενο σε υποσυνείδητα μοτίβα σκέψης και συμπεριφοράς που επιτυγχάνουν τα ίδια ή και ακόμη καλύτερα από τα επιδιωκόμενα αποτελέσματα. Ο Μέγας Αλέξανδρος ή ο Επαμεινώνδας ήταν αυτοδίδακτοι στη στρατηγική. Ο Mikoyan, ο ρώσος αεροναυπηγός των γνωστών σε όλους μας αεροσκαφών MiG που σχεδίασε μερικά από τα μεγαλύτερα θαύματα της σύγχρονης αεροδιαστημικής ήταν απόφοιτος δημοτικού και μερικοί απ τους μεγαλύτερους καλλιτέχνες του κόσμου, όπως ο Michelangelo και ο Van Gogh δημιουργούσαν την τέχνη όπως ξεπήδαγε από μέσα τους, αδιαφορώντας για τους κανόνες της μεθοδευμένης ζωγραφικής.
Αυτοί οι άνθρωποι χαρακτηρίστηκαν ως φυσικά ταλέντα.
Τι είναι, όμως, πιο ισχυρό;
Ο Μέγας Αλέξανδρος κατά την προέλαση της ελληνικής στρατιάς στην Ανατολή, δέχτηκε την εξής πρόταση από τον Πέρση Βασιλιά. Να παντρευτεί την κόρη του Δαρείου και να κρατήσει τα κεκτημένα εδάφη με αντάλλαγμα να σταματήσει την προέλασή του προς την Περσέπολη. Κατά τη συζητηση της πρότασης αυτής ενώπιον του επιτελείου, ο Παρμενίων είπε στον νεαρό στρατηλάτη: "Εάν ήμουν Αλέξανδρος θα δεχόμουν". Ο Παρμενίων ήταν ο γηραιότερος εκ των στρατηγών του Αλεξάνδρου και, υποτιθέμενος, μέντορας και σύμβουλός του σε θέματα στρατηγικής. Η αποδοχή της εκεγχειρίας στην συγκεκριμένη περίπτωση θα αποτελούσε βάσει όλων των εγχειριδίων στρατηγικής μέχρι και σήμερα τη μόνη σωστή λύση, αφού στην αντίθετη περίπτωση ο επιτιθέμενος θα ενέπιπτε στο λεγόμενο στη στρατηγική ορολογία σφάλμα της "υπερεξάπλωσης", του ανοίγματος δηλαδή ενός μετώπου που δεν θα μπορούσε με τις υπάρχουσες δυνάμεις να κρατήσει. Ο Αλέξανδρος, όμως, ήταν επικάς και true metal και διαψεύδοντας κάθε εγχειρίδιο στρατηγικής και κάθε ώριμο στρατηγικό νου απάντησε: "Και εγώ εάν ήμουν Παρμενίων θα δεχόμουν" και απέρριψε την πρόταση. Και έπειτα αντίθετα προς κάθε στρατηγική μέθοδο συνέτριψε την περσική αυτοκρατορία.
Τα φυσικά ταλέντα κινούνται σε αόρατα για τους άλλους μοτίβα σκέψης. Στο μυαλό τους τα πιθανά μονοπάτια είναι απλά ορατά. Εκεί που οι επαγγελματίες παίρνουν στα τυφλά αποφάσεις βάσει μιας στοχαστικώς εγκεκριμένης μεθόδου/διαδικασίας, αυτοί απλά βλέπουν τις πιθανές λύσεις να ξεδιπλώνονται ξεκάθαρα μπροστά στα μάτια τους. Σκεφτείτε τον άνθρωπο που επινόησε τον πολλαπλασιασμό. Μέχρι τότε οι άνθρωποι μετράγανε με αλλεπάλληλες προσθέσεις, ενώ αυτός "είδε" μέσα στο κεφάλι του τον πολλαπλασιασμό. Έπειτα ο Πυθαγόρας δημιούργησε την μέθοδο που επέτρεπε στον κάθε μαλάκα να πολλαπλασιάζει γινόμενα σαν να ήταν φυσικό ταλέντο.
Τα φυσικά ταλέντα είναι, λοιπόν, οι αδιαμφισβήτητοι κυρίαρχοι του παιχνιδιού; Καλή ερώτηση. Κατά τη γνώμη μου ένα ταλέντο είναι έτη φωτός μπροστά από έναν επαγγελματία. Απ την άλλη, όμως, παρουσιάζεται ένα ενδιαφέρον φαινόμενο: τα φυσικά ταλέντα τείνουν να στασιμοποιούνται εκεί που είναι τα φυσικά τους όρια. Ο άνθρωπος που βλέπει τείνει να δημιουργεί ανασφάλειες για τις μή-φωτισμένες περιοχές και να περιχαρακώνεται μέχρι εκεί που φτάνει η όρασή του. Τα φυσικά ταλέντα σπανίως καλλιεργούνται και αυτό γιατί για να αποδεχτούν την πεπαιδευμένη μεθόδευση θα πρέπει πρώτα να απαρνηθούν το ίδιο τους το ταλέντο και να στριμώξουν τον εαυτό τους στα ασφυκτικά όρια της μεθόδου των ατάλαντων συναδέλφων τους. Επομένως η όποια βελτίωσή τους, γίνεται σε πλαίσια αυτο-βελτίωσης. Η αυτοβελτίωση, όμως, προκύπτει ως αποτέλεσμα σύγκρισης με κάτι καλύτερο και ενώ σε κάποια πεδία, όπως πχ στην γλυπτική ο καλλιτέχνης θα συγκριθεί με το απόλυτα τέλειο, τη Φύση, σε κάποιους άλλους τομείς που αφορούν στην ανθρώπινη αλληλεπίδραση, όπως η στρατηγική ή η πάλη, η διαδικασία της αυτοβελτίωσης είναι πιθανό να μην ενεργοποιηθεί ποτέ.
Ο επαγγελματίας, απ την άλλη, τείνει να μαθαίνει και να βελτιώνεται συνέχεια. Βασιζόμενος στην μεθόδευση της συμπεριφοράς ή της τέχνης που προσπαθεί να κατακτήσει προσπαθεί και βελτιώνεται και κατακτά νέα εδάφη και όπως σε έναν αγώνα λαγού-χελώνας, αργά αλλά σταθερά, θα καταφέρει σε βάθος χρόνου να ξεπεράσει αυτόν που η Φύση προίκισε με το διορατικό χάρισμα.
Τι λέτε;